حدود يك سال از تحولات بيداري اسلامي در شمال افريقا و بهدنبال آن برخي از كشورهاي خاورميانه ميگذرد اما هنوز نيز برآوردها و پيشبينيهاي متفاوتي در مورد علت وقوع اين انقلابها و آيندهي آنها وجود دارد.
به گزارش رجانيوز، در حالي كه برخي از ناظران از همان ابتدا معتقد بودند كه اين تحولات با مديريت امريكا در حال وقوع است، دلايل زيادي وجود داشت كه نشان ميداد امريكاييها و صهيونيستها در قبال اين انقلابها كاملاً غافلگير شده و البته تلاش خواهند كرد كه فرآيندهاي گذار را مديريت كنند.
علاوه بر دلايلي مانند اهميت حفظ ثبات در بازار انرژي و ثابت ماندن الگوي مورد نظر امريكا در زمينه حكمراني در منطقه، شايد مهمترين دليل براي غافلگيري آنها در قبال تحولات بيداري اسلامي در معرض خطر قرار گرفتن موجوديت و امنيت رژيم صهيونيستي بود، بهطوري كه نشانههاي آن نيز بهزودي در مصر با حمله به سفارت اين رژيم آشكار شد.
در اين زمينه، باري روبين متخصص امور خاورمیانه، عضو مركز تحقيقات استراتژيك و امور بينالمللي دانشگاه جرج تاون امريكا و مدیر مؤسسه تحقیقاتی مطالعات جهانی مرکز روابط بینالملل كه جزو كارشناسان مشهور امريكايي است، در مقالهاي كه پایگاه اینترنتی crethiplethi آن را منتشر كرد، با يادآوري برخي از شواهد توضيح داده است كه وضعیت کنونی نه تنها برای رژیم اسرائيل که برای کشورهای غربی نیز بهشدت خطرناک است.
وي در يادداشت خود مينويسد:
«بهار عربی نامی است که به وقایع سال 2011 اطلاق می شود. در سه کشور مصر، لیبی و تونس، رژیم های حاکم بین 40 تا 60 ساله فرو پاشیدند. در سوریه و یمن نیز دولتهای حاکم با چالش جدی روبرو هستند و درگیری ها در این کشورها در تداوم است و هنوز وضع مشخصی ندارند. در بحرین نیز مشکل بزرگ فراروی حکومت با دخالت نظامی در حال سرکوب شدن است. آینده این کشورها با وقایع کنونی چیست و همچنین این روند چه تأثیری بر اسرائیل و امنیت این رژیم دارد؟ این مقاله به تأثیرات کوتاه مدت و دراز مدت و ژئوپولیتیک بهار عربی می پردازد.
در سه کشوری که قدرت جابجا شده است، اسلام خواهان به عنوان قدرت سیاسی جدید مطرح هستند. در مصر که انتخابات هنوز کامل نشده است، اخوان المسلمین نزدیک به 40 درصد آرا را به دست آورده و حتی گروه های تندروی سلفی نزدیک به 20 درصد رأی آورده اند. معنی این نتیجه آن است که اسلام خواهان، احزاب پیشروی سیاسی در پارلمان و تدوین قانون اساسی در مصر خواهند بود.
دیگر نیروهای موجود در مصر کدامند؟
فقط دو نیروی مطرح: ارتش و رئیس جمهور آینده مصر. نیروهای نظامی مصر، خواهان قدرت سیاسی نیستند ولی در عین حال نمی خواهند قدرت اقتصادیشان نیز فروپاشد. هنوز هم نظامیان در مصر حاکم و در تلاش هستند تا از بروز هرج و مرج جلوگیری کنند و حمایت امريكا را از دست ندهند. ژنرال های ارتش در تلاشند افراطی عمل نکنند و در عین حال تا تابستان 2013 که تاریخ احتمالی تعیین رئیس جمهور مصر خواهد بود، فرونپاشند.
چه کسی رئیس جمهور خواهد بود؟
فقط دو نامزد احتمالی، بخت ریاست جمهوری دارند: یکی از آنها عمرو موسی یک ملی گرای عرب است که شخصی واقعگرا است و دیگری نیز کسی است که مورد حمایت اخوان المسلمین خواهد بود. ولی اخوان هنوز درباره معرفی نامزدش تصمیم نگرفته است و احتمال دارد که با موسی در این باره توافق کند تا در مقابله با ارتش دچار ناتوانی نشود.
در نهایت، مشکل اقتصادی و فروپاشی این بخش از مصر، مطرح است. این وضعیت به قدری بد است که نخست وزیر کنونی مصر، آن را در یک کنفرانس مطبوعاتی مطرح کرد. در صورتی که بحران حل نشدنی کنونی، ادامه یابد، تنها راه موجود، فرافکنی سیاسی به موضوعی خارجی و ضد اسرائیل یا ضد غربی خواهد بود تا کانون توجهات به آن سو جلب شود. این روند، بر اسرائیل تاثیر دارد و اکنون مصر، مهم ترین کشور در این زمینه است.
تأثیر تغییرات مصر بر اسرائیل، به طور کلی تأثیری منفی است. پیمان صلح مصر و اسرائیل در معرض خطر است. آیا می توان ادامه التزام به این پیمان را در آینده متصور بود؟ آینده این پیمان، شکننده است و دست کم چنین رابطه دو طرفهای، کاملا سرد خواهد بود.
یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر این پیمان، وجود سفارت اسرائیل در قاهره است که به طور بالقوه، خطر حملات به آن وجود دارد و گردشگری اسرائیل در مصر نیز اکنون در معرض خطر و فروپاشی است و آزادی کافی برای تورگردانی گروه های مختلف در مصر وجود ندارد.
اخوان المسلمین می گوید خواهان مذاکرات جدید درباره این پیمان است؛ اسرائیل نیز به مصر اجازه داده که نیروهای بیشتری به صحرای سینا اعزام کند تا از مهار مخالفان مطمئن شود ولی اگر مصر تحت حکومت تندروتری اداره شود آیا در صورت درخواست احتمالی اسرائیل، نیروهای خود را از این منطقه بیرون خواهد کشید؟»
روبين در ادامه مقالهي خود با شدت بيشتري نگرانياش را از قدرت گرفتن اسلامگرايان در مرزهاي اسرائيل عنوان ميكند و با تعبير كردن از مبارزان گروههاي مقاومت فلسطيني مانند حماس به "تروريست" ميافزايد:
«اسرائیل برای جلوگیری از حملات در مرز مشترک خود با مصر، دو درصد از بودجه این بخش را برای کشیدن حصار در تمام طول مرز، هزینه کرده است. مرز غزه با مصر، اکنون بر روی سلاح، پول، تدارکات و افراد مسلح بین المللی باز است تا به تقویت حماس و حتی گروه های افراطیتر بپردازند. سینا محلی امن برای تروریست ها است؛ حماس به طور مکرر، پایگاه های خود را در این منطقه احداث کرده است و اسرائیل نیز نمی تواند به این محل حمله کند. تجهیزات به آسانی بین صحرای سینا و نوار غزه، قابل رد و بدل شدن هستند.
خط لوله گاز طبیعی یکی دیگر از منابع تأمین انرژی اسرائیل است که اکنون به علت وجود حملات، کاملاً شکننده شده است. سیاسی ها می گویند می توان در باره قیمت گاز، گفتوگو کرد؛ اسرائیل نیز در تلاش برای یافتن جایگزین مناسب گاز طبیعی خود است و این کار از طریق احداث تاسیسات دریایی در دو سال آینده، ممکن خواهد بود.
حماس در نوار غزه از حضور قدرتمند سلفیها و اخوان المسلمین شاد است و اسلامگراها بخشی از دولت آینده مصر خواهند بود و از جنبش حماس به طور رسمی، حمایت خواهند کرد.»
وي با طرح اين سؤال كه "آینده حماس چگونه خواهد بود"، حتي از احتمال فراگير شدن مقاومت عليه اسرائيل و پيوستن جبهه مقاومت به داخل مصر نيز خبر ميدهد و مينويسد:
«کمترین احتمال این است که سلاح، پول، تدارکات و داوطلبان زیادی از مصر به سوی نوار غزه سرازیر شود؛ در داخل مصر، هر قدر مصریان بیشتر کشته شوند، میزان حمایت از حماس نیز افزایش خواهد یافت. شدیدترین حالت ممکن نیز این است که درگیری و حملات شدیدی در مرز مصر و اسرائیل روی دهد و حتی مصر به صورت مستقیم از حماس حمایت کند و مداخله مستقیم نظامی این کشور، اتفاق افتد.
در مجموع، انقلاب های اسلام خواهان و به خصوص مسلمانان سنی مذهب در منطقه، شرایط را برای اسرائیل، خطرناک کرده است. در واقع، نگاه دولت اوباما به ترکیه است که متحدی اسلامی به جای اسرائیل در منطقه خاورمیانه برای امريكا باشد. ممکن است اسرائیل تلاش کند با شرایط جدید، هماهنگ شود ولی وضعیت کنونی نه تنها برای این رژیم که برای کشورهای غربی نیز خطرناک است.»
عنوان مرتبط:
عکس: تسخیر سفارت رژیم صهیونستی در مصر
نظرات شما عزیزان:
برچسب ها : نگراني شديد, پژوهشگر مشهور امريكايي, پيروزيهاي اسلامگرايان, تحولات بيداري اسلامي, ,